Türkiye’de Sosyal Teoride Din başlıklı bu kitabın amacı, Türkiye’de
son bir asırlık din düşüncesinin, dine teorik yaklaşımların, bu teorik
yaklaşımların genel sosyal teorilerle ilişkilerinin, din araştırmalarında
benimsenen yöntemlerin ana hatlarıyla bütüncül bir
betimlemesini yapmaktır. Kitap baştan sona kronolojik olarak
okunabileceği gibi, ideolojik/teorik/metodolojik zıtlıklar ve benzerlikler
üzerinden de okunabilir.
Okuyucu, Gökalp-Sait Halim Paşa karşılaştırmasıyla milliyetçilik
ile İslâmcılığın din yorumunu, Gökalp/Baltacıoğlu-Topçu karşılaştırmasıyla
toplumcu yaklaşım ile bireyci yaklaşımın dine bakışını,
Kurtkan Bilgiseven-Topçu karşılaştırmasıyla İslâm sûfîğindeki
uyumcu ve isyancı yaklaşımları, Mardin-Göle karşılaştırmasıyla
günümüz Türkiye’sinde İslâm’ın geleneksel biçimleri ile modern
biçimlerini, Ülken üzerinden Türk aydınının din hakkındaki kafa
karışıklıklarını ve materyalizme karşı maneviyatı koruma çabasını,
Güngör üzerinden Türk milliyetçiliği içinde dine özsel yer
vermenin tarihsel ve kuramsal tartışmalarını ve İslâm’ın milliyetçi
düşüncede tahkim edilme arayışlarını, Sezer’in yerli ve Doğucu
sosyolojisi üzerinden her dini kendi tarihsel şartları içinde
özgün yöntem ve kavramlarla incelemenin gerekliliği ile İslâm
dininin Anadolu/Türk/Doğu kimliği ile diyalektik ilişkisini, Ülgener
üzerinden İslâm’ın kapitalist girişimcilik için bir imkâna
sahip olup olmadığını tespit etmek için İslâm dini ve İslâm tarihini
ayrı ayrı ele almanın gerekliliğini, Duralı üzerinden modern
zamanlarda İslâm’ın bilgi ve ahlâk alanındaki önermelerini felsefe
aracılığıyla ihya etme arayışlarını anlama imkânı bulacaktır.
Yazar
Cevat Özyurt ,Ejder Okumuş