“Bu devlet ol devletdir ki murâd idinürse cümle donanmanın lengerlerin gümüşden, resenlerin ibrişimden, yelkenlerin atlasdan itmekde su?ûbet çekmez”
Sokollu Mehmed Paşa
Sokollu Mehmet Paşa’nın hayatını anlatan bu eser Ahmet Refik (Altınay) tarafından 1924 yılında eskiharflerle yayınlandı. Ahmet Refik, akademik bir unvanı olmamakla birlikte birçok kıymetli yayına imza atmış önemli bir araştırmacıdır. Bu yüzden kendisi “tarihi sevdiren adam” olarak anılmaya hak kazanmıştır.
Sokollu Mehmet Paşa, Kanûnî, II. Selim ve III. Murat dönemlerine 15 yıla yakın sadrazamlık yapmış önemli bir devlet adamıdır. II. Selim dönemi (1566- 1574) doğrudan Sokollular Devri olarak adlandırılsa yeridir. Sokollu’nun sadrazamlığı döneminde oğulları Mehmet ve Hasan Paşa; amcalarının çocukları Ferhat Paşa, Derviş Paşa ve Mustafa Paşa; Lala Kara Mustafa Paşa; Hüsrev Paşa; damadı Cafer Paşa gibi önemli isimler makamlarında başarıyla görev yaptılar. Münşeât yazarı Feridun Bey onun sırkâtibi oldu.
Bosna’nın Sokoloviç köyünde saygın bir ailenin çocuğu olarak devşirilip Topkapı Sarayı’na getirilen Sokollu Mehmet Paşa bir meczup tarafından 12 Ekim 1579 tarihinde öldürülünceye kadar Osmanlı Devleti’ne doğrulukla hizmet etti. İstanbul’da, Hatay/ Payas’ta birçok hayır eseri ve külliyeler yaptırdı.
Sokollular Devri’ni anlatan bu önemli eseri eski ve yeni harflerle okuyucuların istifadesine sunmaktan dolayı mutluyuz.