Gazeteler insanları henüz soruşturma aşamasında manşetlerinden suçlu ilan edip hedef gösterebilir mi? Adil Yargılanma Hakkı nedir? Gazeteciliğin kamusal görevi soruşturma haberlerinde nasıl yerine getirilmelidir? Adil Yargılanma Hakkı’nı gözeten haberciliğin ilkeleri nelerdir? Medyada 2007’den sonra giderek yoğunlaşan soruşturma ve yargı haberleri bu soruların araştırılmasını ve haberlerin analizini gündeme getirmiştir. Bu çalışmanın amacı, soruşturma haberleri konusundaki güncelleme ihtiyacını karşılamak ve kamuoyunun gazetecilerden beklentileri yönünde açıklayıcı bilgiler vermektir.
Bir doktora projesi olarak başlayan araştırma Ergenekon Soruşturması ile ilgili metinlerin gazete örnekleri üzerinden incelenmesini ve karşılaştırılmasını içermektedir. Metin analizleri gazetecilik meslek etik kodları, Basın Kanunu ve Adil Yargılanma Hakkı çerçevesinde belirlenen kriterlerle yapılmış; metinlerin haber veya propaganda özellikleri taşıyıp taşımadıkları sorgulanmıştır.
Adil Yargılanma, bir haktır. Demokratik toplumlarda önemli bir rolü olan Adil Yargılanma Hakkı hukuk devleti kavramının en önemli unsuru ve bireylerin temel haklarının korunmasının güvencesidir. Gazeteciler, hukuki ve kamusal sorumlulukları gereği söz konusu haberleri bu temel hak kapsamında adaleti gözeterek oluşturmakla ve sunmakla yükümlüdür. Dolayısıyla Medya ve Adil Yargılanma Hakkı adlı eser, soruşturma haberlerini kamuya doğru aktarma sorumluluğundaki gazeteciler ile gazeteci adaylarına kaynak olabilmek amacıyla hazırlanmıştır.
Dr. Olcay UÇAK
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde 2010 yılında doktor unvanı kazanan Olcay Uçak’ın, Değişen Gazetecilik ve Yeni Yasal Düzenlemeler (2011), Haber Uygulamaları(2018) ile Dijital Medya ve Gazetecilik (2018) adlı kitapları bulunmaktadır. Uçak, söylem analizi çalışmaları ile dijital gazetecilik konularındaki araştırmalarına devam etmektedir.