“Daima çatık ve iki düz çizgiden ibaret kaşları, konuştuğu şeylere göre kalkıyor, iniyor, kısalıyor,
şakaklara doğru uzanıyor, kuyruklarının biri yahut ikisi yukarı kalkıyor, gözler içlerinden geçen çeşit
çeşit renklerle kâh büyüyor kâh yumularak küçük bir ışıktan ibaret kalıyor. Yanaklarında, burnunun
kenarlarında saniyeden saniyeye değişen çizgiler beliriyor. Rahat durmayan elleri şakaklarından
birinin cildini geriyor, ince ince kan damarlarını meydana çıkarıyor…”
Yazıldığı dönemde sansüre takılan Gizli El, Birinci Dünya Savaşı devrindeki toplumsal yapının
çarpıklığına dair ustaca gözlemler barındırıyor. Saygın olma ve toplumda yer edinme hırsı yüzünden
ruhunda çalkantılar yaşayan Şeref ile onun antitezi gibi olan genç Seniha’nın aşkı, ustaca işlenmiş
gerilim unsurları ve iç monologlarla zenginleşiyor. Savaş döneminde, “gizli bir el”den gördüğü
yardımla vagon ticareti yaparak varsıllaşan başkarakterin yaşamı etrafında şekillenen anlatı; aşk,
alçakgönüllülük ve asalet gibi insana dair duyguların yanı sıra yabancılaşma, sömürü ve vurgunculuk
gibi toplumsal konulara da temas ediyor.
Reşat Nuri Güntekin’in kaleme aldığı ilk roman olan Gizli El, usta yazarın edebi yolculuğunun
başlangıç döneminin mahsullerinden biri olarak öne çıkıyor.
Yazar
Reşat Nuri Güntekin